محمدعلی تسخیری (زاده ۲۷ مهر ۱۳۲۳ ،نجف)، روحانی شیعه ایرانی و مشاور عالی سیدعلی خامنهای در امور جهان اسلام است. او رئیس پیش مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و عضو منتخب مجلس خبرگان رهبری از استان تهران است. او پیشتر نمایندگی استان گیلان را در دورهٔ سوم این مجلس برعهده داشته است
محمدعلی تسخیری در ۲۷ مهر ۱۳۲۳ در شهر نجف متولد شد. پدرش علیاکبر تسخیری تنکابنی از اهالی رامسر و مادرش، انسیه بیگم از اهالی اصفهان بود. وی در اوان کودکی، روخوانی قرآن کریم را فرا گرفت. سپس تحصیلات ابتدایی را در مدرسه «منتدی النشر» به پایان رساند که با مدیریت محمدرضا مظفر اداره میشد. وی در آنجا، علاوه بر مظفر از استادانی همچون: الغبان و شیخ مطر بهره برد و سپس تحصیلات متوسطه را در دبیرستان شبانه «خورنق» پی گرفت. در همان روزگار، به سفارش پدر، روزها نزد یکی از افراد متدین نجف، کار میکرد. چون علاقه ویژهای به شعر و مطالعه آثار شاعران و نویسندگان بزرگ داشت، موفق شد در سایه تشویق آموزگارانش، قریحه شعر و ادب دوستیاش را نیز شکوفا سازد.
در سال ۱۳۴۱ دوره دبیرستان را به پایان رساند. آنگاه وارد دانشکده فقه شد و در رشته زبان عربی و علوم اسلامی به تحصیل پرداخت. همزمان فراگیری دروس حوزوی را نیز آغاز کرد. پس از انقلاب ۱۳۷۷ (قمری) عراق به رهبری عبدالکریم قاسم، احزاب سیاسی مانند حزب کمونیست و ملیگراها که افکار ضد اسلامی داشتند، فعالیتهای خود را از سر گرفتند و با آموزههای اسلامی به شدت برخورد میکردند. از این رو، حزب «جماعت العلماء» برای رویارویی با این هجوم به سازماندهی جوانان مسلمان دست یازید. تسخیری نیز با مطالعه نشریات حزب «جماعت العلماء»، در جریان اهداف و برنامههای آن حزب الدعوه قرار گرفت. فعالیتهای انقلابی وی ادامه یافت تا اینکه در سال ۱۳۴۴ به طور رسمی به «حزب الدعوه» پیوست که با نظارت آیتالله صدر اداره میشد. تسخیری در آن زمان، با سرودن اشعار انقلابی به افشاگری بر ضد نظام حاکم بر عراق پرداخت که به دستگیری و زندانی شدن وی انجامید. وی پس از مدتی با میانجیگری علمای نجف به ویژه سید روحالله خمینی از زندان رهایی یافت و سپس راهی نجف شد. دروس حوزوی را در حوزه نجف ادامه داد. وی در محضر استادانی چون مجتبی لنکرانی و کاظم تبریزی، دوره سطح را به پایان رساند و به درس خارج فقه راه یافت. در سال ۱۳۴۹ به دلیل فعالیتهای سیاسی بر ضد رژیم عراق، از این کشور اخراج شد و به ایران آمد.
فعالیت دینی و فرهنگی خود را در شهر قم و در مؤسسه دارالتبلیغ اسلامی و با انتشار مجله عرب زبان " الهادی " آغاز کرد و قبل از پیروزی انقلاب با سخنرانیهای انقلابی خود ازامام خمینی خمینی و انقلاب اسلامی حمایت کرد و بعد از پیروزی انقلاب در پست معاونت بینالملل سازمان تبلیغات اسلامی فعالیت میکرد تا اینکه در سال ۱۳۶۹، زمانی که مجمع جهانی اهل بیت را با همکاری مجموعهای از علمای اسلام مانند سید محمدباقر حکیم و .. تشکیل داد و خود به عنوان دبیرکل این مجمع برگزیده شد. در سال ۱۳۷۴ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را تأسیس نمود تا فعالیتهای فرهنگی خارج از کشور در یک سازمان اداره گردد. وی در سال ۱۳۸۰ از جانب مقام معظم رهبری به دبیر کلی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی تعیین گردید و در تاریخ ۲۴ تیر ۱۳۹۱ از دبیری مجمع تقریب مذاهب کنار رفت و به سمت مشاور عالی سیدعلی خامنهای در امور جهان اسلام گماشته شد. آیت الله تسخیری عضویت مجامع بینالمللی و اسلامی مانند بانک توسعه اسلامی، مجمع الفقه اسلامی و ... را نیز دارا میباشد؛ و در طول ۳۵ سال بعد از انقلاب در بیش از ۴۰۰ همایش و کنفرانس شرکت و سخنرانی نموده است.
آثار
کتب
اقلیتهای مسلمانان، راهکارها و مشکلات
ایدههای گفتگو با دیگران
دربارهٔ وحدت و تقریب مذاهب اسلامی
رسالت ما تقریب در اندیشهها، انسجام در عمل
در پرتو قانون اساسی
مقالات
میانهگرایی اسلامی در فاصله افراط، تروریسم و وادادگی
میانهروی اسلامی و امنیت انسان
مهمترین مسایل مطرح میان اسلام و غرب
موضع غرب نسبت به خیزش اسلامی
موانعی بر سر راه تقریب
مشکلات فرهنگی و اجتماعی جهان اسلام در پرتو جهانی شدن
مشکلات جهان اسلام و درمان آن در پرتو جهانیسازی
لزوم گفتگوی پیروان ادیان ابراهیمی
گامهای مطلوب برای تحقق امنیت اجتماعی
گفتگوی اسلام و غرب وضعیت موجود و چشمانداز آینده
گفتاری چند دربارهٔ پیشگامان وحدت و تقریب
گفتاری پیرامون «تقریب مذاهب» و «وحدت اسلامی»
مذاهب اسلامی از اختلاف تا ائتلاف
مبانی فطری حقوق، بازدارنده تجاوز به مقدسات علامه مودودی تجسم یک امت
علامه شیخ محمدجواد بلاغی، روحانی مجاهد دشمن استعمار و مزدورانش
غرب و خیزش اسلامی با نگاهی ویژه به کتاب: آینده اسلام و غرب (شیرین هانتر)
عوامل نخستین پیشرفت اسلام
قرآن کریم در آیینه روایات اصول کافی
قرآن، فطرت و آفرینشهای هنری
قرآن و تعمیق جنبههای فطری
یاد خدا راه کمال (مطالعهای در احادیث مربوط به یاد خدا)
معرفی هیئت
هویت از خطر روزمرگی تا پیامدهای افراطگرایی
همسنگی در حقوق و وظایف زن در پرتو منشور حقوق بشر اسلامی
وظایف عمومی دولت در عرصه اقتصاد
وضعیت زن مسلمان و نقش وی در اجتماع
وجدانیت حقوق مخالف تجاوز به مقدسات است
نمودهای تعادل در قانون اساسی ایران
نگاهی به مقدمه علامه ابن میثم در شرح خود بر نهج البلاغه
نقش تمدنی امت اسلامیدر جهان آینده
نشانههای هماهنگی در بررسی قانون اساسی جمهوری اسلامیایران
نسل جوان آنگونه که اسلام میخواهد
سیمای وحدت از دیدگاه علامه سید عبد الحسین شرف الدین
شعر انقلابی پس از صدر اسلام
شیوهها و ادبیات تفاهم و تقریب میان مذاهب اسلامی
عدالت و احسان در قرآن مجید
مسلمان جوان آنگونه که اسلام میخواهد
مشکلات جهان اسلام و درمان آن در پرتو جهانیسازی
زن مسلمان و چالشهای جهانی با نگاهی به برخی عهدنامههای بینالمللی
روابط پیشوایان مذاهب در سدههای اسلامی نخستین
روابط پیشوایان دینی و علما با یکدیگر در ادوار گذشته با تأکید بر شهیدین
رابطه با دیگران در چارچوب صلح عنصر اصلی توسعه
رابطه اسلام و غرب
رابطه اسلام و غرب و وظیفه مسلمانان
رابطه اسلام و غرب، تأملی در یک دیدگاه غربی
خیزش اسلامی و رسانهها
خیزش اسلامی و تجدّدگرایی
خیزش اسلامی: علل، نمودها و تداوم آن
خاطرات یک زندانی از زندان قصر النهایه بغداد
مقایسهای اجمالی میان اعلامیههای جهانی و اسلامی حقوق بشر با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
چالشهای فراروی تقریب جهان شمولی و جهانی سازی
چشمانداز و اصول ارتباط با دیگران
توازن میان ویژگیهای فردی، محلی و مصالح عام امت در گفتمان اسلامی
تنوع مذهبی: عامل همگرایی
تنوِع مذهبی در جوامع اسلامی علل، تاریخچه و وضع کنونی
تقریب مذاهب و عقلانیت مطلوب
تعدد مذاهب و مسئله تقریب و وحدت اسلامی
تربیت قرآنی و پاسخگویی متعادل به غریزههای انسانی
تجدید در اندیشه اسلامی و انعطافپذیری در شرع
تأمین اجتماعی
پدیده عاطفی انسانی در رفتار و کردار پیامبر اکرم
بعد تقریب مذاهبی شخصیت شهید حسن البنا
برنامه وحدت طلبانه سید جمالالدین اسدآبادی و خیزش اسلامی معاصر
بررسی برخی از رفتارهای منفی حرکتهای اسلامی
بررسی اوضاع فرهنگی کشورهای آفریقایی
ایران و آذربایجان همراه و همگام در خدمت به تمدن بشری
ایدههایی دربارهٔ استراتژی پیشنهادی تقریب
المراجعات و وحدت اسلامی
اقلیتهای مسلمان در آفریقا وضع موجود پیشنهادها
اقلیتهای اسلامی پای بندی به اصول یا عمل به مقتضیات شهروندی
اسلام و همکاریهای منطقهای و بینالمللی
جهان اسلام و غرب اصلاح چهره دیگر
اسلام و روابط بینالملل
اسلام و توسعه و نقش زن مسلمان
ارزشها و منافع، پایه روابط میان مسیحیان و مسلمانان
ارزشهای مردم شناختی مشترک در گفتگوی بین ادیان و تمدنها
ارزشهای انسانی مشترک و نقش آنها در تحکیم همبستگی ملتها
ارجگذاری به انسان از بدو آفرینش او (مقایسهای اجمالی میان اعلامیههای جهانی و اسلامی حقوق بشر)
ابعاد میانهروی تمدن اسلامی
آینده رابطه بین اسلام و غرب با نگاهی ویژه به کتاب آینده اسلام و غرب شیرین هانتر آراء و اندیشههای ابوالکلام آزاد و سهم او در اشاعه معارف اسلامی در هند
حوادث تروریستی مسایل پیرامونی آن و برخورد انسانی